Het verschil tussen station-based en free-floating autodelen 

Vaak wordt er in een adem gesproken over 'de deelauto' en het positieve effect daarvan op het milieu. Maar dé deelauto bestaat niet; er zijn diverse vormen van autodelen met ieder haar eigen effect op het milieu. Uit onderzoek van CROW blijkt wel dat station-based autodelen de meest populaire vorm van autodelen is in Nederland. Maar wat is dat precies en welke vorm hanteert Greenwheels?

Al sinds de start in 1995 kiest Greenwheels voor de autodeelvorm station-based, ook wel round-trip, klassiek of vaste-standplaats autodelen genoemd. Er zijn inmiddels ook andere vormen van autodelen beschikbaar, waaronder zone-floating en free-floating.

Wat is station-based en free-floating autodelen?

Bij station-based autodelen heeft de deelauto een vaste plek, waar een gebruiker de auto ophaalt en hem na de rit terugzet. Dit in tegenstelling tot free-floating, waarbij de auto overal geparkeerd mag worden en gebruik maakt van openbare parkeerruimte. Dan is er ook nog zone-floating, waarbij de auto in een bepaald afgekaderd parkeergebied (bijvoorbeeld een wijk) moet worden geplaatst, ook op openbare parkeerplekken.

Hoeveel auto's vervangt een deelauto?

Station-based autodelen heeft de hoogste auto-vervangingsratio (ook wel bekend als car replacement factor; het aantal privéauto’s dat verdwijnt bij plaatsing deelauto). Voor station-based autodelen verdwijnen tussen de 5-16 particuliere auto’s. Bij free-floating is dit aantal vrijwel nul, aldus CROW. Ook is gebleken dat er bij plaatsing van één Greenwheels-auto gemiddeld 11 privéauto's van straat weggaan: 8 worden weggedaan en drie mensen schaffen geen eigen auto aan. 

Welke autodeelvorm lijkt het meest op een eigen auto?

Om de stap naar autodelen te maken, is het kunnen vertrouwen op een auto en op de beschikbaarheid van een deelauto cruciaal. Bij station-based autodelen hoeft een gebruiker zich geen zorgen te maken over het vinden van een deelauto of naar een vrij plekje om te parkeren, in tegenstelling tot free- en zone-floating. Station-based lijkt simpelweg het meest op traditioneel autobezit, waarbij de eigen auto voor de deur of in de straat staat en je ook altijd weer met je eigen auto terugrijdt naar je eigen huis.

Tekst gaat verder onder de foto.

Bij welke deelauto heb je een eigen parkeerplaats?

Alleen bij station-based autodelen is dat het geval. Deze vorm heet ook wel 'vaste-standplaats autodelen'. Die vaste locatie wordt vooral in drukke stadscentra erg gewaardeerd. Wist je dat meer dan 20% van het verkeer in Amsterdam ‘zoekverkeer’ is? Daarmee bedoelen we rondjes rijden op zoek naar een vrije parkeerplaats! Een vaste plek zorgt voor zekerheid en de mogelijkheid tot ver van te voren te reserveren en minder stress bij vertrek. De gebruiker weet ver van te voren: “daar staat ‘mijn’ auto, dat is 250 meter lopen”. Hiermee verhoog je de betrouwbaarheid en kom je het dichtst bij het gevoel van een eigen auto – en dus bij de overstap van autobezit naar autodelen.

Welke deelauto is beter voor het milieu?

Alle deelauto's zijn beter voor het milieu dan privéauto's. Zelfs als de deelauto een heel vervuilende of benzine-slurpende bak is, dan nog is autodelen beter. Zo zijn er simpelweg minder auto’s nodig. Het productieproces van een auto is namelijk enorm vervuilend. Maar ook qua deelautovorm is er een verschil in milieueffecten. Extern onderzoek¹ toont aan dat autobezit al afneemt in het jaar voordat iemand met autodelen begint, met bijna 60% in het geval van station-based deelauto’s tegenover zo’n 18% voor free-floating deelauto’s. Minder auto’s produceren betekent minder CO2-uitstoot en is ook vanuit de schaarste van grondstoffen een betere optie. Door de hoge auto-vervangingsratio (zie eerste vraag) zijn er minder parkeervakken nodig, wat meer ruimte voor wonen, leven en groen oplevert, wat op zijn beurt weer de leef- en luchtkwaliteit ten goede komt.

Welke deelauto past het best bij duurzaam reizen?

Bijna alle deelauto-rijders gaan bewuster om met mobiliteit en kiezen vaker dan de gemiddelde Nederlander voor duurzame vervoersopties: te voet, per fiets of openbaar vervoer. Mede daarom zijn er op ruim 135 NS-stations Greenwheels-auto’s te vinden. Maar ook hier zien we wel verschillen per type deelauto: free-floating autodelen blijkt vooral geschikt voor spontane (ongeplande) ritten. Ook zien we dat free-floating gebruik relatief vaak een reis per OV, fiets of te voet vervangt. 

Conclusie

Autodelen en de trend van bezit naar gebruik wordt populairder en gangbaarder. Het wordt gezien als een oplossing voor de problemen die gepaard gaan met autobezit. Greenwheels kiest voor station-based car sharing, met een bewezen effect op mens en milieu. Zo hebben de in totaal 2.600 deelauto’s van Greenwheels potentieel 28.600 stilstaande privéauto’s van straat gehaald, is er een jaarlijkse CO2-reductie van 1.345 kg per gebruiker en gaan station-based autodelers bewuster om met mobiliteit: zij maken minder autokilometers en maken meer gebruik van het openbaar vervoer. Ons uiteindelijke doel is ‘buurten leefbaarder maken’ – en ook uit bovenstaande tekst blijkt dat dit nog steeds het beste gaat met ons huidige systeem met die vaste standplaats.

¹ Loose, Nehrke, november 2018, Entlastungswirkungen von Carsharing-Varianten. Vergleichende Befragung von Kunden unterschiedlicher Carsharing-Angebote